Omgevingswet

De Omgevingswet gaat over de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen: onze leefomgeving. Het gaat bijvoorbeeld over bouwen en verbouwen, milieu, natuur, water en erfgoed. Deze wet heeft op 1 januari 2024 26 bestaande wetten vervangen.

Wat betekent de Omgevingswet voor u?

U heeft met de Omgevingswet te maken als u iets wilt veranderen in uw leefomgeving. Bijvoorbeeld als u plannen heeft om uw huis te verbouwen, een boom te kappen, een sloot te dempen of als u als ondernemer een loods wilt plaatsen naast uw bedrijfspand.

U bent dan initiatiefnemer en moet uitzoeken of u een vergunning nodig heeft of bijvoorbeeld een melding moet doen. Dat kan online in het Omgevingsloket.

U kunt ook met de Omgevingswet te maken krijgen als iemand anders iets wil veranderen in uw leefomgeving. Bijvoorbeeld als uw buren een garage willen bouwen of als een bedrijf in de buurt het kantoor wil vergroten. Het is goed om te weten dat we initiatiefnemers vragen om omwonenden bij hun plan te betrekken, voordat zij een vergunning aanvragen.

De Omgevingswet in het kort

  • In het Omgevingsloket staan alle regels van het Rijk, de provincie en de gemeente bij elkaar. In het Omgevingsloket kunt u online zien of u een vergunning nodig heeft. U kunt in het Omgevingsloket ook een (concept) vergunning aanvragen, een melding doen of aanvullende informatie doorgeven. Een conceptverzoek kan de gemeente als vooroverleg verzoek in behandeling nemen.
  • De bestemmingsplannen zijn opgenomen in het omgevingsplan. In het omgevingsplan staat wat er op welke plek gerealiseerd mag worden. Er staan ook andere regels in, bijvoorbeeld voor geluid, bodem of duurzaamheid.
  • De overheid verwacht dat u als initiatiefnemer met omwonenden en anderen die iets van het initiatief gaan merken in gesprek gaat. De wet noemt dit participatie.
  • Voor veel vergunningen geldt dat de gemeente binnen 8 weken een besluit moet nemen over de aanvraag. Soms wordt deze periode verlengd met 6 weken. Wanneer uw vergunningsaanvraag ingewikkeld is, kan een uitgebreide procedure nodig zijn. In dat geval moet de gemeente binnen 26 weken een besluit nemen.

Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen

  • Vanaf 1 januari 2024 gaat naast de Omgevingswet ook de nieuwe Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Het doel van de Wkb is een verbetering van de bouwkwaliteit. Ook is er meer controle tijdens de bouw. Dit kan voor u als initiatiefnemer betekenen, dat u vóór u gaat bouwen na moet gaan of uw bouwwerk onder de Wkb valt. Dat kan in het Omgevingsloket. Tot 1 januari 2024 kunt u bij de gemeente terecht.
  • Als uw bouwwerk onder de Wkb valt, moet u een kwaliteitsborger – een onafhankelijke controleur – inschakelen. Uw aannemer of architect kan u hierbij helpen. De kwaliteitsborger kijkt mee van het plan tot de oplevering en controleert alle technische regels en kwaliteitseisen, precies op het moment dat het nodig is. Dit scheelt tijd en geeft u als opdrachtgever meer bescherming tegen fouten of het pas later constateren dat een onderdeel niet aan de vereisten voldoet. Vanaf 1 januari 2024 moet u bij bouwwerken die vallen onder de zogenoemde gevolgklasse 1, een kwaliteitsborger inschakelen. De kosten hiervoor zijn voor uw eigen rekening

Betrek tijdig de omgeving bij uw plan

Het is altijd goed om de omgeving te betrekken bij uw plan. In bepaalde gevallen stelt de gemeente dit verplicht en wordt uw vergunningsaanvraag hier ook op beoordeeld.

Door de ideeën en belangen van andere mensen en organisaties mee te nemen in uw plan, wordt het vaak een beter plan. Het zorgt bijvoorbeeld voor meer woon- en werkplezier in de buurt of de wijk. Of het levert minder hinder op voor omwonenden. Bovendien kan de overheid met een duidelijk beeld van alle belangen goede besluiten nemen. De vormen van samenwerking en de werkwijze omtrent participatie zijn vastgelegd in het participatiebeleid van de gemeente.

Bij het Informatiepunt Leefomgeving vindt u een handige participatiegids met tips, trucs en tools, zoals handreikingen en werkvormen.

Antwoorden op veelgestelde vragen

Wat is de Omgevingswet?

De Omgevingswet gaat over de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen: de fysieke leefomgeving. Dit is een breed begrip. Het gaat over bouwwerken, wegen, water, bodem en lucht. Ook cultureel erfgoed, landschappen en natuur vallen onder de Omgevingswet.

Wat is er nieuw onder de Omgevingswet?

Deze nieuwe wet voegt wetten samen en maakt regels eenvoudiger voor veel van wat u buiten ziet, ruikt en hoort. U weet hierdoor in 1 keer wat de regels en voorschriften van de verschillende bestuurslagen (gemeenten, waterschappen, provincies en Rijk) zijn. De wet geldt voor alle inwoners, organisaties en bedrijven. De Omgevingswet treedt op 1 januari 2024 in werking.

Waarom is de Omgevingswet nodig?

Sinds 1810 zijn veel verschillende wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten zijn niet alleen ingewikkeld; ze spreken elkaar soms ook tegen en er worden meerdere termen gebruikt terwijl hetzelfde bedoeld wordt. De losse regels en wetten houden soms ook de ontwikkeling van innovatieve, duurzame initiatieven tegen. Daarom worden 26 wetten makkelijker gemaakt en gebundeld in 1 Omgevingswet.

Wat zijn de voordelen van de Omgevingswet?

Een belangrijke verbetering van de nieuwe wet is dat de leefomgeving meer als een geheel wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken. De bedoeling is dat hiermee de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er niet alleen snellere, maar ook betere besluiten worden genomen over de invulling van de buitenruimte. Dat is handiger voor alle inwoners en ondernemers. Ambtenaren en inwoners hebben vanaf 1 januari 2024 via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie.

Wat merk ik van de Omgevingswet?

Als inwoner merkt u misschien in eerste instantie niets van de Omgevingswet. Maar als u iets wilt verbouwen aan uw huis of tuin en u vraagt een vergunning aan, dan gaat dat straks anders dan nu. U zoekt de regels op in een nieuw online loket, het Omgevingsloket. In dat loket kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. U kunt daar ook meteen de vergunning aanvragen of de melding doen.

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan en Ontwikkelperspectieven in uw gemeente. En over initiatieven bij u in de buurt. Dat kan nu ook al, maar de Omgevingswet stimuleert dat u actiever wordt benaderd om mee te denken.

Heeft de Omgevingswet ook nadelen?

Bij een verbouwing staat niet alles meteen op de goede plek. Dat duurt even en het kan ook wel eens fout gaan. Alle losse wetten en regels vallen per 1 januari 2024 onder 1 nieuwe wet. Dat is nieuw. Bovendien gaan we (inwoners, ondernemers en overheid) anders met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn en niet alles zal meteen goed gaan. Uiteindelijk gaan we ervan uit dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat.

Waarom moet ik anderen bij mijn plan betrekken?

U heeft een initiatief of idee dat gevolgen heeft voor de omgeving. De gemeente vraagt u daarom om in gesprek te gaan met de omgeving. We noemen dit de 'omgevingsdialoog'. Denk bij uw omgeving aan bewoners, bedrijven en organisaties waarop uw plan invloed heeft. De omgevingsdialoog helpt u om uw plan te verbeteren en begrip te creëren in de buurt. U doet dit vroeg, dus wanneer uw plannen nog niet vastliggen.

Als u een Omgevingsvergunning aanvraagt is het belangrijk dat u in een verslag uitlegt wat de gevolgen van uw plan zijn voor (mensen in) de omgeving en hoe u daar in uw plan rekening mee houdt. U geeft aan hoe u gesprekken met de omgeving hebt georganiseerd en wat u met de resultaten hebt gedaan.

Wat moet ik tussen nu en 1 januari 2024 doen?

Deadline: Conceptontwerp Bestemmingsplan indienen vóór 13 oktober 2023

Bent u een initiatiefnemer en wilt u een bestemmingsplan onder de huidige wetgeving afmaken? Dan moet u uiterlijk 13 oktober 2023 een concept ontwerpbestemmingsplan bij ons aanleveren. Wij hebben dan voldoende de tijd om het bestemmingsplan te toetsen.

Vanaf 1 oktober 2023: Geen formele vooroverleggen en principeverzoeken meer

Om de haalbaarheid van activiteiten die afwijken van het bestemmingsplan of de aanvraag van een omgevingsvergunning aan te vragen kunt u een vooroverleg/principeverzoek indienen. Na 1 oktober nemen wij die niet meer in behandeling. Dit is om ons zo goed mogelijk te kunnen voorbereiden op de Omgevingswet. Wij vragen u om uw begrip en zien een nieuw vooroverleg/principeverzoek in 2024 tegemoet.

Hoe betrek ik buren en anderen bij mijn plan?

De Handreiking omgevingsdialoog (pdf, 193 Kb) helpt u verder.

Hoe kan ik een omgevingsvergunning aanvragen?

Dat kunt u online zelf doen via het Omgevingsloket.

Ik heb een andere vraag

Vindt u hier het antwoord op uw vraag niet of is de informatie niet duidelijk, neem dan telefonisch contact op met het Team Ruimte en Projecten van de gemeente IJsselstein via nummer 14 030. Of stuur een mail naar info@ijsselstein.nl.

Meer informatie

Informatie over het omgevingsplan vindt u op regels op de kaart via het Omgevingsloket. In het Omgevingsplan staat wat er op welke plek gerealiseerd mag worden. Op deze website kunt u ook een (concept) aanvraag indienen. Ook vindt u daar antwoorden op veelgestelde vragen.

De Omgevingsvisie beschrijft hoe IJsselstein eruitziet in 2030 en verder.

De Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen bepaalt onder andere wanneer u een kwaliteitsborger moet inschakelen.

Heeft u vragen?

U kunt dan contact opnemen met het team Ruimte en Projecten van de gemeente IJsselstein. U kunt bellen naar 14 030 of u stuurt een e-mail naar info@ijsselstein.nl.